ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷମତାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବିକାଶରେ, ଭାରତ 2026 ସୁଦ୍ଧା ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ପରମାଣୁ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧଜାହାଜ ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ନୌସେନା ଘାଟି ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ।
ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରଣନୈତିକ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବିକାଶକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ।
ଭାରତର ନୌସେନା କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଯୋଜନାର ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ବର୍ଷା (Project Varsha) କୁହାଯାଏ।
ପରମାଣୁ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ଘାଟିର ସାରାଂଶ:
- ଏହି ଘାଟି ବିଶାଖାପାଟଣାରୁ ପ୍ରାୟ 50 କିଲୋମିଟର ଦକ୍ଷିଣରେ ଏକ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ରାମବିଲିରେ ଅବସ୍ଥିତ, ଯେଉଁଠାରେ ପୂର୍ବ ନୌସେନା କମାଣ୍ଡର ମୁଖ୍ୟାଳୟ ଅବସ୍ଥିତ।
- ଏହି ସ୍ଥାନଟି ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆଦର୍ଶ, ବଙ୍ଗୋପସାଗରକୁ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରବେଶ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରାକୃତିକ ଭୌଗୋଳିକ ଗଠନ ଦ୍ୱାରା ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ।
- ଏହି ଘାଟିଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି ଚାଳିତ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ରଖିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି।
- ଏହା ଭାରତର ବର୍ଦ୍ଧିତ ପରମାଣୁ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ପାଇଁ ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ, ଗୁପ୍ତ ଏବଂ ଦ୍ରୁତ ନିୟୋଜନ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ପ୍ରଦାନ କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏବଂ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ:
- ଏହି ବେସର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଏହାର ବ୍ୟାପକ ଭୂତଳ ସୁବିଧା।
- ସବମେରିନ୍ ଲୁଚାଇବା ଏବଂ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ଆବଦ୍ଧ ଡକ୍।
- ଏଗୁଡ଼ିକ ସମୁଦ୍ରକୁ ଏବଂ ସମୁଦ୍ରରୁ ବୁଡ଼ାଜାହାଜଗୁଡ଼ିକୁ ଗୁପ୍ତ ଗତିବିଧି ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଏ।
- ଏହି ଗଠନଗୁଡ଼ିକ ସାଟେଲାଇଟ୍ ଏବଂ ଆକାଶ ନିରୀକ୍ଷଣକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଫଳରେ ସମ୍ପତ୍ତିର ଗତିବିଧି ପ୍ରତିପକ୍ଷମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଏ।
- ବୁଡ଼ାଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ସିଧା ବଙ୍ଗୋପସାଗରରେ ପାଣି ଭିତରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିବେ କିମ୍ବା ପ୍ରସ୍ଥାନ କରିପାରିବେ ଯାହା ଗୁପ୍ତ ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ।
- ଏହା ରଣନୈତିକ ଦ୍ୱିତୀୟ-ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ କ୍ଷମତା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ବୁଡ଼ାଜାହାଜଗୁଡ଼ିକୁ ଆବଶ୍ୟକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୁଚାଇ ରଖାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଇପାରିବ।
ରଣନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ:
- ଏହି ଆଧାର ସହିତ ଭାରତ ଏହାର ପରମାଣୁ କୌଶଳର ସାମୁଦ୍ରିକ ସ୍ତରକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରୁଛି – ସ୍ଥଳ, ଆକାଶ ଏବଂ ସମୁଦ୍ରରୁ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ନିକ୍ଷେପ କରିବାର କ୍ଷମତା।
- ପରମାଣୁ ଶକ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ବାଲିଷ୍ଟିକ୍ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ବୁଡ଼ାଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ଗୁପ୍ତତା ଏବଂ ସହନଶୀଳତା ଯୋଗୁଁ ବଞ୍ଚି ରହିପାରିବା ପ୍ରତିରୋଧକ।
- ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଚୀନ୍ ନୌସେନାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବିରୋଧ କରୁଛି।
- ଜିବୋଟିରେ (Djibouti) ଚୀନ୍ର ଏକ ରଣନୈତିକ ଘାଟି ପୂର୍ବରୁ ଅଛି ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ, ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଏବଂ ମିଆଁମାରରେ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ।
- ରାମବିଲି ଘାଟି ଭାରତର ନୀଳ-ଜଳ ନୌସେନା ସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ
